PK Antwerpen 2001 C.
Extent and Medium
ca. 90 s.m.
Creator(s)
- Gerechtelijke politie bij het parket van de Procureur des Konings
Scope and Content
Het bestand PK Antwerpen 2001 C is ongelofelijk rijk en bijzonder relevant voor deze gids. De reeks “Onderzoeksdossiers ‘Documentatie P’ en ‘Documentatie B’” telt meer dan 4000 dossiers over de meest uiteenlopende thema’s zoals communisme, socialisme, fascisme, Vlaams-nationalisme, extreemrechts, stakingen, de Tweede Wereldoorlog, repressie, spionage, sociale bewegingen, allerhande sociale en culturele organisaties, migratie en niet-Belgische bevolkingsgroepen in Antwerpen, … Het is een ware goudmijn voor historisch onderzoek. Deze dossiers bevatten doorgaans briefwisseling, allerhande (vaak vertrouwelijke) verslagen van de diverse politie-, veiligheids- en inlichtingendiensten, processen-verbaal, maar ook in beslag genomen stukken, publicaties, propagandamateriaal (pamfletten, affiches) en foto’s. We vermelden in het bijzonder de honderden dossiers van Joodse personen, militanten, zeelui en vluchtelingen in de periode 1919-1940; het gaat daarbij vaak om mensen uit (radicaal-)linkse milieus. Daarnaast zijn er nog dossiers met betrekking tot heel wat Joodse organisaties en bewegingen. We noteren de volgende dossiers: “Zionistische beweging” (nr. 376; beslaat de jaren 1929-1937), “Kulturverein” (nr. 380; voor de jaren 1929-1932), “Centrale des Cercles culturels ouvriers juifs en Belgique” (nr. 459; 1930), “Poale Sion” (nr. 473; 1930-1938), “Joodse Arbeidersschaakclub “Serp”, een afdeling van “Kulturverein”” (nr. 777; 1931), “Gezerd (Gesellschaft Erde). Belgische Vereniging voor de kolonisatie van Joodse arbeiders in Birobidzhan” (nr. 1034; 1929-1934), “Occident Rouge. Israëlisch tijdschrift” (nr. 1082; 1932), “Verbond van de Zionisten-Revisionisten” (nr. 1334; 1934-1948), “Patronate. Pools-Joodse vereniging” (nr. 1342; 1934-1935), “Schalem Aleichem” (nr. 1352; jaar 1934; het gaat om Joodse bibliotheek die de boeken van de vroegere Kulturverein bewaarde; wellicht gaat het om de Joodse volksbibliotheek Sholem Aleichem), “Verbond voor Economisch Verweer Antwerpen” (nr. 1457; 1939), “Haschaumer Hatzair” (nr. 1781; 1937; het betreft de jeugdbeweging “De Jonge Wacht”, m.a.w. de Hashomer Hatzair), “Belgische Joodse Oud-Strijders en Oud-Gedienden” (nr. 1890; 1938), “Geoelah. Algemene Joodse Eenheidsbeweging” (nr. 1907; voor de jaren 1938-1939), “Vereniging van Belgische Joodse Burgers” (nr. 1908; jaar 1938), “Ezra. Instelling voor Joodse vluchtelingen” (nr. 1974; 1939), “Joods Nationaal Fonds (Keren Kayemeth Leisrael)” (nr. 1997; 1939-1941), “Bond voor Belgische Joodse Burgers” (nr. 2006; 1939), “Centraal Beheer voor Joodse Weldadigheid en Maatschappelijk Hulpbetoon te Antwerpen” (nr. 2007; 1940), “Nieuwe Zionistische Organisatie” (nr. 2035; 1939), “Ydische Arbeiders Sport Klub” (nr. 2064; 1939-1957; in verband met de sportclub JASK), “Brith Hachanaim” (nr. 2065; 1939) en “Actiecomité voor Joodse Vrijwilligers” (nr. 2106; 1939). De volgende dossiers hebben betrekking op antisemitische pers en/of organisaties: “Quid Novi. Anti-Joods blad” (nr. 1721; jaar 1937), “Anti-Joods Actiecomité” (nr. 1761; 1937-1944), “Volksverwering. Propagandablad ter beveiliging van Ras en Bodem” (nr. 1772; 1938-1948), “Rassenpolitische Auslands-Korrespondenz” (nr. 1780; 1937-1939), “Anti-Joodse actie” (nr. 1863; 1938), “Anti-Joods Front” (nr. 1954; jaren 1939-1940), “Gustaaf [V.]” (nr. 1985; 1939-1945; deze persoon was de uitgever van het weekblad De Aanval. Strijdblad voor Recht, Arbeid en Brood, tegen Jodendom, Marxisme en Vrijmetselarij), “Vox. Orgaan van de groep R.A.S. (Ras-Aarde-Bodem/Rechtvaardigheid-Aansprakelijkheid-Solidariteit)” (nr. 1988; 1939), “Welt-Dienst” (nr. 2113; 1939), “Un cri dans la nuit. Considérations sur la crise internationale. Uitgave van Volksverwering” (nr. 2319; 1939-1940), “Jozef A. [P.]” (nr. 3100; 1945-1946; dit dossier heeft betrekking op de SS, DeVlag en de Jodenvervolging) en “Volkswacht. Actie ter vrijwaring van ons volks en nationaal erfgoed. Verweer tegen Jodendom, Vrijmetselarij en Bolsjewisme” (nr. 3257; 1941). Daarnaast bevat het bestand nog andere dossiers die relevant kunnen zijn, zie o.a. de dossiers genaamd “Algemene Diamantbewerkersbond van België” (nr. 1487; jaren 1935-1975), “Het Katholiek Bureau voor Israël” (nr. 1733; 1937-1938), “Israëli’s (beweging van – in de haven van Antwerpen)” (nr. 2762; 1974-1979), “Diamantclub van Antwerpen” (nr. 2961; 1944-1953), “Unie tegen het Racisme, het Antisemitisme en voor de Vrede” (nr. 3750; 1950-1982), “concentratiekampen” (nr. 3784; 1946), “Wiedergutmachung” (nr. 4045; 1959), “Fort van Breendonk. Oorlogsmisdaden” (nrs. 4106 – 4125; 1944-1991), “Volksfront en “Waakzaamheidscomité van de anti-fascistische intellectuelen”” (nr. 1491; 1935-1938), … We vermelden ook nog de nrs. 15- 19 (foto’s van personen), de steekkaartensystemen die de onderzoeksdossiers ontsluiten (nr. 1; nrs. 2- 8) en het steekkaartensysteem betreffende gedetineerden van de Duitse afdeling van de gevangenis te Antwerpen (nrs. 4267 – 4270). Aan dit bestand werd een recent ontdekte aanvulling toegevoegd. De inventaris is op moment van schrijven nog in bewerking, zodat de definitieve nummering nog niet voltooid is. Aan de hand van de codes tussen haakjes kunnen echter de volgende relevante dossiers worden teruggevonden: “Anti-Joodse actie” (1938-1991)(cfr. 2142B) (het betreft 3 omslagen en 10 pakken), “Jodenvervolging tijdens de Tweede Wereldoorlog” (1943-1990)(cfr. 3633), “Emigratie van Joden naar Palestina” (1945-1954)(cfr. 3785B), “Verenigde Joodse Groeperingen van Antwerpen” (1946)(cfr. 3791B), “Irgoen Zvai Leoemi, Joodse terroristische organisatie” [Irgun] (1947-1972)(cfr. 3910B), “Hulp aan Joodse slachtoffers van de oorlog vzw” (1947-1951)(cfr. 3911B), “Joodse organisaties” (1948-1995)(cfr. 3920), “Haganah” (1948-1982)(cfr. 3983B), “Israëlitische begrafenisvereniging van Antwerpen (Frechie Stichting)” (1948)(cfr. 4025B), “Belgisch Israëlitisch Weekblad” (1959)(cfr. 4329) en “Zionisme” (1987-1995)(cfr. 2819). De volgende dossiers kunnen eveneens van belang zijn: “Oorlogsmisdaden” (1944-1995)(cfr. 3110B), “proces generaal von Falkenhausen” (1950-1951)(cfr. 4207); “Vrij Historisch Onderzoek” (1989-1997)(cfr. D18) en “Verbeke Siegfried” (1980-1996)(cfr. PD410621/1). Deze aanvulling bevat overigens ook een compleet steekkaartensysteem waarmee de reeks “documentatie B” – waartoe de meeste hier geciteerde nummers behoren – kan doorzocht worden op namen van personen en organisaties.
Finding Aids
P. DROSSENS, Inventaris van het archief van de Gerechtelijke Politie bij het parket van de Procureur des Konings te Antwerpen, overdracht PK Antwerpen 2001 C, Brussel, ter perse.
Process Info
The EHRI project, in cooperation with the National Archives of Belgium, selected Holocaust-relevant archival descriptions from the finding aid G. DESMET & P. FALEK-ALHADEFF, P.-A. TALLIER (dir.), Bronnen voor de geschiedenis van de Joden en het Jodendom in België (19de-20ste eeuw) - Sources pour l'histoire des populations juives et du judaïsme en Belgique (19e-20e siècles), Brussel, Algemeen Rijksarchief, 2015. Please note that this guide focuses on Belgium-related archival materials in the respective descriptions. The guide was co-funded by Belspo - Belgian Science Policy Office and Yerusha project.
Gertjan Desmet
Subjects
- antisemitisme
- begrafenis
- bibliotheken
- collaboratie
- aliyah
- anti-Joodse maatregelen
- jeugdbewegingen
- joods-christelijke betrekkingen
- liefdadigheid
- negationisme
- communisme
- concentratiekampen
- diamantindustrie
- extreemrechts
- socialisme
- Shoah
- terrorisme
- sport
- politieke organisaties
- pers
- schadeloosstelling
- religieuze gemeenschappen
- vluchtelingen
- verzet
- zionisme
- vreemdelingen
- verenigingen
- vakbonden
- vervolgingen
- vervolging van oorlogsmisdadigers