Grootoosten van België

Het Grootoosten van België (GOB) werd in 1833 opgericht als overkoepelend orgaan voor de vrijmetselarij in België. De meeste loges waren bij het GOB aangesloten, afgezien van enkele dissidente loges in Luik en Gent die pas later (resp. in 1854 en 1883) toetraden. Het GOB groepeert daarbij enkel de zgn. ‘symbolische’ en niet de ‘Schotse’ vrijmetselarij, die 33 in plaats van 3 graden telt en sinds 1817 valt onder de Opperraad (Suprême Conseil). Hoewel in België aanvankelijk heel wat vrijmetselaars katholieken waren, kregen liberale strekkingen na de bisschoppelijke veroordeling (1837) van de vrijmetselarij volledig de overhand. De Belgische loges zouden een eersterangs rol spelen binnen de laïciserende, antiklerikale ‘Latijnse’ vrijmetselarij. De kwestie of binnen de loges over politiek mocht gesproken worden of niet, evenals de areligieuze dan wel meer deïstische aard van de ritualen vorm(d)en breekpunten. Tegen eind 19de eeuw zou, o.a. onder invloed van het gewijzigde kiesrecht en nieuwe politieke strekkingen, politieke discussie steeds minder aanvaard worden. De laïcisering van de ritualen gaf echter aanleiding tot grote conflicten o.a. met de United Grand Lodge of England. In 1959 splitste de Grootloge van België (Grande Loge de Belgique), trouw aan de vereisten en ritualen van de United Grand Lodge of England en door haar erkend tussen 1965-1976, zich af. De Grootloge onderging op haar beurt een scheuring van ‘reguliere’ loges in 1979. Ook de Opperraad viel uiteen in verschillende kleinere koepels. Sinds 1989 bestaat tussen de groeperingen (“obediënties”) van de verschillende symbolische loges een “vriendschapsconventie”, die de meningsverschillen erkent en aanvaardt. Relevant voor deze gids is de vervolging van de vrijmetselarij door de bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog, vanwege de vermeende banden tussen Jodendom, vrijmetselarij en bolsjewisme. Om dit te ‘bewijzen’, werden de archieven van het GOB in beslag genomen; ze kwamen zoals vele andere archieven uiteindelijk in Moskou terecht. Verschillende Duitse en collaborerende organisaties (waaronder REX en de Antimaçonnieke Bond l’Épuration – De Bezem) betrokken tijdens de bezetting de lokalen van het GOB in de Lakensestraat in Brussel.