Joods vluchtelingencentrum te Merksplas

Vanaf 1938 werden een aantal centra voorzien om de Duitse en Oostenrijkse Joodse vluchtelingen op te vangen. Hun oprichting was vooral een symbolisch gebaar van de overheid en de Joodse vluchtelingencomités om de bevolking te tonen dat de ‘vluchtelingenkwestie’ weldegelijk aangepakt werd, en om de antisemitische tendensen in de Belgische samenleving wind uit de zeilen te nemen. In Eksaarde, Marneffe, Halle, Marchin, Wortel, Merksplas en later Marquin werden Joodse vluchtelingen geïnterneerd. Twee paviljoenen van de kolonie in Merksplas en een aantal lokalen in het rijkskoloniegesticht in Wortel werden hiervoor ter beschikking gesteld. Het centrum in Merksplas en Wortel kwam onder beheer te staan van het Comité d’Assistance aux Réfugiés juifs. De afdeling in Wortel werd in februari 1940 opgedoekt en de geïnterneerden overgebracht naar het centrum van Marquin. De Duitse invasie van mei 1940 betekende ook het einde van het vluchtelingencentrum in Merksplas. De vluchtelingen werden in mei-juni per trein overgebracht naar Zuid-Frankrijk, naar kampen in o.a. Pau, Montauban en Angoulême.