Archief van het Fort van Breendonk.

Het archief- en documentatiemateriaal bewaard in het Nationaal Gedenkteken Fort van Breendonk valt uiteen in verschillende onderdelen. De archieven gevormd door de administratie zelf zijn van belang voor het algemene bestuur en de werking van het NGFB. We noteren o.a. notulen van vergaderingen van de beheerraad (vanaf 1947), activiteitenverslagen van de beheerraad (1947-1955), correspondentie, wetgeving, thematische dossiers etc. Sommige stukken zijn rechtstreeks van belang voor deze gids – zie vb. het dossier inzake antisemitische opmerkingen in het Gouden Boek (nr. 1454). Ten tweede bewaart het Gedenkteken heel wat privé-archief gevormd door voormalige beheerders en ander personeel. Vooral het gedeelte met archiefmateriaal van Paul M.G. Lévy bevat heel wat relevante stukken voor onze gids. We noteren o.a. briefwisseling inzake opmerkingen over het gedrag van Duitse Joden in Breendonk, over de naoorlogse processen van kampleiders (Wyss en cons., Schmitt), over het boek Les Belges face à la persécution raciale 1940-44 van Betty Garfinkels, correspondentie met het USHMM, met de stichting Auschwitz en allerlei oud-gevangenenorganisaties (waaronder de Union des Anciens Résistants juifs), … Een derde grote onderdeel wordt gevormd door de documentatie verzameld door het NGFB in het kader van haar werking, activiteiten, herdenkingen, tentoonstellingen, enz. Het gaat ten eerste om heel wat gekopieerd archiefmateriaal bewaard in zowel Belgische als buitenlandse instellingen zoals het CEGESOMA, de Directie-Generaal Oorlogsslachtoffers, het (Nederlandse) NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies, Bundesarchiv, … We vinden o.a. allerlei lijsten van gedetineerden (inclusief overleden of gefusilleerde gevangenen), strafregisters maar ook verschillende reeksen individuele dossiers van gevangenen afkomstig uit een brede waaier aan publiek- en privaatrechtelijke archieven (zoals dat van de Vreemdelingenpolitie). We vinden eveneens een aantal (soms onuitgegeven) getuigenissen van ex-gedetineerden, afgenomen door o.a. Televox en de Wiener Library (Londen). Onder de getuigenissen bevinden zich bijvoorbeeld gekende Joodse verzetslui en VJB-leiders. Daarnaast bewaart het NGFB ook (origineel en gekopieerd) archiefmateriaal van en over sommige oud-gevangenen en/of hun nabestaanden. Het gaat om o.a. briefwisseling, persoonlijke documenten, allerlei attesten, documentatie, … We vermelden in het bijzonder het archiefmateriaal van/over Jacques Ochs (cfr. nrs. 359-370, 1179, 1232, 1237, 1375, 1527), waaronder ook prenten, tekeningen, foto’s en kunstwerken. Ten slotte houdt men eveneens documentatie (krantenknipsels, artikels uit tijdschriften, literatuur) bij over brede onderwerpen die ook voor deze gids van belang zijn – zie o.a. documentatie over “concentratiekampen en Holocaust” (nr. 407), antisemitisme (nr. 408), de processen van Nuremberg (nr. 409), … Deze hele archiefcollectie bevat een schat aan informatie over de Joodse gedetineerden in het Fort van Breendonk. Er bestaat overigens een (interne) databank “Joden in BDK”, samengesteld op basis van gegevens van de Directie-Generaal Oorlogsslachtoffers.