Dienst van het Sekwester (Tweede Wereldoorlog). Reeksen ‘Verdachten’ en ‘Vijanden’.
Extent and Medium
ca. 1729 nrs. (ca. 717,5 s.m.).
Creator(s)
- Dienst van het Sekwester
Scope and Content
Dit volumineuze bestand valt uiteen in twee grote reeksen, die meerdere duizenden individuele dossiers bevatten. De reeks “vijanden” (ennemis) bestaat uit een groot aantal dossiers betreffende natuurlijke of rechtspersonen met een ‘vijandelijke’ nationaliteit (Duits, Japans) wiens bezittingen automatisch (op basis van de besluitwetten van 23 augustus 1944 en 1 augustus 1945) onder sekwester werden geplaatst. De reeks “verdachten” (suspects) heeft betrekking op Belgische natuurlijke of rechtspersonen die verdacht werden van collaboratie tijdens de Tweede Wereldoorlog, en wiens bezittingen daarom tijdelijk (volgens de besluitwet van 17 januari 1945) werden gesekwestreerd. Concreet vinden we in dit archief – in het bijzonder in de reeks ‘vijanden’ – dus dossiers terug over zowel Duitse instellingen (vb. Brüsseler Treuhandgesellschaft), Belgische collaborerende organisaties, bedrijven als van individuen wiens bezittingen al dan niet terecht onder sekwester werden geplaatst. De dossiers bevatten hoofdzakelijk briefwisseling (tussen administraties onderling, en met de betreffende personen/organisaties), stukken van boekhoudkundige aard, allerhande formulieren, nota’s, etc. Sommige omvangrijke dossiers bevatten eveneens archiefstukken van de organisatie of het bedrijf in kwestie, opgevorderd door de Dienst van het Sekwester. Deze dossiers zijn voornamelijk interessant vanwege de schrijnende situatie van heel wat Joden die de Holocaust overleefden (of hun nabestaanden), maar wiens bezittingen na de oorlog werden gesekwestreerd omdat ze de Duitse of Oostenrijkse nationaliteit hadden. Hun dossiers bevatten o.a. briefwisseling waarin ze hun situatie uit de doeken doen, bewijsstukken die getuigen van het ‘civisme’ van de persoon, soms attesten van Joodse hulporganisaties (vb. COREF, AIVG) en verzetsgroepen (vb. Comité de Défense des Juifs). Ze zijn bijzonder interessant om na te gaan hoe de Belgische overheid met dit soort juridisch-ethische dilemma’s omging. In sommige gevallen vindt men overigens op de kaft van dit soort dossiers het opschrift “Juif”.
Finding Aids
Het archief wordt ontsloten door een vrij complex en omvangrijk steekkaartensysteem. Opzoekingen gebeuren dan ook door het personeel van ARA2-AGR2. Omdat het bestand echter lacunes bevat, is het mogelijk dat niet elk dossier waarvoor een steekkaart bestaat teruggevonden wordt. Opzoekingen dienen best te gebeuren op naam, en via aanvraag aan agr_ar_2@arch.be .
Process Info
The EHRI project, in cooperation with the National Archives of Belgium, selected Holocaust-relevant archival descriptions from the finding aid G. DESMET & P. FALEK-ALHADEFF, P.-A. TALLIER (dir.), Bronnen voor de geschiedenis van de Joden en het Jodendom in België (19de-20ste eeuw) - Sources pour l'histoire des populations juives et du judaïsme en Belgique (19e-20e siècles), Brussel, Algemeen Rijksarchief, 2015. Please note that this guide focuses on Belgium-related archival materials in the respective descriptions. The guide was co-funded by Belspo - Belgian Science Policy Office and Yerusha project.
Gertjan Desmet
Subjects
- wederopbouw
- vreemdelingen
- sekwester (Belgisch)
- collaboratie