Nationaal Gedenkteken Fort van Breendonk

Het Fort van Breendonk werd in 1906 gebouwd en fungeerde als deel van de verdedigingsgordel rond Antwerpen. Bij de Duitse inval diende het als hoofdkwartier voor het Belgische leger (10-17 mei 1940). De bezetter gebruikte het Fort tussen september 1940 en september 1944 als gevangenenkamp en later doorgangskamp van de politieke politie, de Sipo-SD. Leiders van dit Auffanglager waren de beruchte Philipp Schmitt en Karl Schönwetter. Het kamp werd eerst bewaakt door Duitse, en vanaf 1941 door Vlaamse SS’ers. Tot 1942, wanneer de Dossinkazerne in Mechelen als Sammellager werd ingericht, waren ongeveer de helft van de gevangenen Joden. In totaal kwamen ca. 3500 mensen in het kamp terecht, waarvan zo’n 500 à 750 buitenlanders. Bijna 400 gedetineerden werden geëxecuteerd of kwamen om het leven door mishandeling van de bewakers, foltering of de afschuwelijke leefomstandigheden. Na de bezetting diende het kamp (“Breendonk II” genoemd) als geïmproviseerde gevangenis voor ‘incivieken’. De overheid herstelde haar gezag over het kamp in oktober 1944, toen het een officieel interneringscentrum voor incivieken werd. Tussen eind 1946 – zomer 1947 functioneerde het Fort als een gewoon interneringscentrum. Met de wet van 19 augustus 1947 werd het Fort van Breendonk een openbare instelling onder voogdij van het Ministerie van Landsverdediging. Het werd omgedoopt tot Nationaal Gedenkteken Fort van Breendonk (NGFB) en bestempeld om een plaats van herinnering te worden. Sindsdien staat het NGFB open voor het grote publiek en worden er tentoonstellingen, rondleidingen en herdenkingsplechtigheden georganiseerd.