World War II

• Data Archiving and Networked Services
• urn:nbn:nl:ui:13-2evo-kg
• Dutch
• 2001
• Updated 3 years ago

De heer Johan Pelzer werkte voor de oorlog voor zijn moeder en daarna in de mijnen. Hij pleegde daar sabotage door paaltjes om te slaan en banden kapot te snijden. Op een dag besloot hij om zich met een paar vrienden bij het verzet in Frankrijk aan te sluiten. Ze gingen op reis en werden gearresteerd tijdens een controle. Ze werden in een kasteel bij Moulins vastgezet. Na een paar weken volgde het transport naar kamp Buchenwald. In Buchenwald werd hij tewerkgesteld in de steengroeve en in de fabriek. Na drie maanden ging hij op transport naar kamp Dora. Hij werkte er twee weken ondergronds ...

• Data Archiving and Networked Services
• urn:nbn:nl:ui:13-2j5-qs4
• Dutch
• 2010
• Updated 10 years ago

De geïnterviewde werd geboren op 15 april 1921. Vanaf 1943 kwam hij voor de Duitse Hans Calmeyer te werken. Deze Calmeyer moest een oordeel vellen wanneer er onduidelijkheid was omtrent de afstamming van Nederlandse Joden. De geïnterviewde vertelt hoe hij het vertrouwen had van Calmeyer en vertelt hoe hij, onder andere door middel van vervalsingen, probeerde zoveel mogelijk Joden als niet-Joods zijnde te verklaren. Hij vertelt specifiek over de lotgevallen van de Portugese Joden. Hij moest voor zijn werk voor Calmeyer wekelijks naar Westerbork om samen met kampcommandant Gemmeker te oordele...

• Data Archiving and Networked Services
• urn:nbn:nl:ui:13-2uv-g31
• Dutch
• 2010
• Updated 3 years ago

Kamp Westerbork in Oost-Nederland was het laatste station voor meer dan 100.000 Nederlandse joden die gedeporteerd werden naar de nazi vernietigingskampen. Ruim 80% van de Nederlandse joden werden gedeporteerd, het hoogste percentage in West-Europa. De emotie en tragiek van het verhaal wordt versterkt door de opmerkelijke foto's en films van Rudolf Breslauer, kampfotograaf en filmer. Dit is de eerste documentaire film die ooit gemaakt is over dit nazidoorgangskamp in Nederland, met een grote reeks gesprekken met overlevenden die een belangrijke en prominente rol in het kamp speelden, zoals ...

• Data Archiving and Networked Services
• urn:nbn:nl:ui:13-2wm-552
• Dutch
• 1989
• Updated 3 years ago

Sonni Schey-Birnbaum in 1928 in Berlijn geboren in een orthodox milieu, als oudste van zes kinderen. Ze is de dochter van Jehoshua en Hennie Birnbaum-Szaja. In 1938 is zij, samen met haar broertjes en zusjes, door haar moeder op de trein gezet naar Nederland, waar haar moeder twee zussen had. In 1939 werd het gezin herenigd in Kamp Westerbork. In het kamp nam ze deel aan de jeugdgroep (Schülerkreis) van Leo Blumensohn waar ze de meeste en beste herinneringen aan bewaard. Na een verblijf van ruim een jaar in Bergen-Belsen, werden Sonni, haar ouders, broertjes en zusjes april 1945 in een trei...

• Data Archiving and Networked Services
• urn:nbn:nl:ui:13-30f-rrv
• Dutch
• 2010
• Updated 10 years ago

Deze man was 29 toen hij in augustus 1939 werd opgeroepen voor de algehele mobilisatie. Hij werd ingekwartierd in Driebergen. Op de boksschool had hij van een Joodse bokser wel al gehoord dat er in Duitsland foute ontwikkelingen gaande waren, maar verder had hij eigenlijk geen idee over hoe het ervoor stond in de wereld. Het is met name de terugtocht na de capitulatie van Nederland die grote indruk heeft gemaakt op deze man. Ze zijn toen nog teruggegaan om toch de vuurmonden maar mee te nemen uit Rhenen.

• Data Archiving and Networked Services
• urn:nbn:nl:ui:13-3bu-sya
• Dutch
• 2010
• Updated 10 years ago

De geïnterviewde werd geboren op 28 augustus 1926 en groeide op in Schiedam. In deze plaats heeft hij gezien hoe de joodse overburen werden weggehaald. Hij vertelt voornamelijk over de periode in Duitsland waar hij sinds december 1944 werkzaam was vanwege de Arbeitseinsatz. Gedurende zijn werkzaamheden in de buurt van Müchen kwam hij in aanraking met joodse dwangarbeiders uit Dachau. Hij heeft gezien hoe erg deze mensen er aan toe waren en vertelt welk werk ze moesten doen. Hij beschrijft tevens het moment waarop joodse gevangenen gedwongen werden een medegevangene dood te schoppen. Verder ...

• Data Archiving and Networked Services
• urn:nbn:nl:ui:13-3d0u-5c
• Dutch
• 1939-2009
• Updated 10 years ago

Marco de Groot was born in 1939 in Amsterdam and grew up there. He still has recollections of his parents, who were rounded up. His heavily pregnant mother was betrayed and taken away from the hiding place where she and her son Marco were staying at the time; at that very moment little Marco was playing at the neighbours. Marco's father, who was also in hiding, tried to find another hiding place in Amsterdam for him. From August 1944 onwards Marco lived in Rustenburgerstraat with people who cared for him but were in a bad marriage themselves. He stayed with them after the war. When his fost...

• Data Archiving and Networked Services
• urn:nbn:nl:ui:13-3e-yvi2
• Dutch
• 2018
• Updated 3 years ago

Respondent A1G1 zat tijdens de oorlog ondergedoken. Het meest waardevol in zijn leven vindt hij zijn gezondheid. Weerbaarheid betekent voor hem ‘gewoon doorgaan’ en ‘niet achteruit kijken, want dan val je’. Hij beschrijft zichzelf als iemand die genoegen en kracht vindt in het helpen van anderen.

• Data Archiving and Networked Services
• urn:nbn:nl:ui:13-3hsp-5o
• Dutch
• 1983-1984
• Updated 3 years ago

Interview with Chaskiel Menche (Kolo 7 January 1910). Menche arrived in Sobibor in the summer of 1942 and he was briefly put to work in the sorting barracks. He was then appointed to shine shoes and make caps. Together with others he prepared a plan to murder Himmler during a visit to the camp. His desire for revenge was fulfilled when he stabbed a guard during the uprising: "My heart is lighter now for I stood in his blood". He grew up in a closed Jewish community and spoke mainly Yiddish. In 1937 he married Hella Podchlebnik. His wife and child were killed in Sobibor. During his escape th...

• Data Archiving and Networked Services
• urn:nbn:nl:ui:13-3xr7-cr
• Dutch
• 2000
• Updated 3 years ago

De heer Poppe Nauta vertelt dat hij is opgegroeid in een arm gezin in Amsterdam. Bij aanvang van de oorlog volgde hij een opleiding tot bankwerker en ging hij werken in de bouw. Later werd hij opgeroepen om te gaan werken in Duitsland, bij de BMW-fabrieken in München. Daar vervalste hij ontslagpapieren en reisde per trein terug naar Nederland. Hij werd opgepakt in Amsterdam, kwam in de gevangenis aan de Weteringschans terecht, verbleef vervolgens zeven weken in kamp Amersfoort. Daarna werd hij op transport gesteld naar Buchenwald. In Buchenwald verbleef hij in barak 32 en werkte hij in het ...

• Data Archiving and Networked Services
• urn:nbn:nl:ui:13-41f-a33
• Dutch
• 1989
• Updated 3 years ago

Van As behoorde tot die groep Nederlandse burgers die tijdens de oorlogsjaren in het kamp een functie bekleedde. Hij was het hoofd van de distributie en had het vertrouwen van de kampbewoners. Op de dag van de bevrijding werd hij commandant van het kamp! Na de bevrijding gaf hij het materiaal uit het kamp dat hij in bezit had aan Yad Vashem. Vanaf het moment van zijn komst in het kamp hield Van As een gedetailleerd dagboek bij dat zich thans in het Herinneringscentrum Kamp Westerbork bevindt. Gefilmd in november 1989 op locatie bij het voormalige kamp Westerbork.

• Data Archiving and Networked Services
• urn:nbn:nl:ui:13-42gv-lb
• Dutch
• 2015
• Updated 3 years ago

De heer Klaas Schuitemaker vertelt dat hij tijdens de oorlog vlugschriften verspreidde voor de communistische partij. Toen hij een oproep kreeg om tewerkgesteld te worden in Duitsland, dook hij onder, aanvankelijk in Amsterdam. Op 7 oktober 1943 werd hij op weg van Amsterdam naar een nieuw onderduikadres in Culemborg in de trein opgepakt door de SD. Hij had geen Ausweis bij zich. Bij Geldermalsen ondernam hij een vluchtpoging. Deze mislukte en hij werd overgebracht naar kamp Amersfoort, waar hij te werk werd gesteld in de Nederlandse Sein Fabriek (NSF, of ‘Radiocommando’). Dit betekende gee...

• Data Archiving and Networked Services
• urn:nbn:nl:ui:13-447-v55
• Dutch
• 2010
• Updated 10 years ago

Deze reeks interviews geven de herinneringen weer van Rotterdamse ooggetuigen aan de jodenvervolging. Zie verder de scriptie van Anouk Eigenraam, Herinneringen van Rotterdamse ooggetuigen aan de jodenvervolging 1942 - 1945

• Data Archiving and Networked Services
• urn:nbn:nl:ui:13-462y-sh
• Dutch
• 2014
• Updated 3 years ago

Jules Schelvis wordt geboren op 7 januari 1921 in Amsterdam. Hij trouwt op 20-jarige leeftijd met Rachel Borzykowski, dochter van Pools-Joodse immigranten. Samen met Rachel en haar ouders, zus, broer en zwager worden ze eind mei 1943 bij een grote razzia van huis gehaald en naar Westerbork gestuurd. Hiervandaan naar Sobibor, een totaal onbekende bestemming. Nog altijd denken ze naar een werkkamp te gaan. De mannen worden van de vrouwen gescheiden, zo snel dat Jules geen afscheid kan nemen. Het lukt hem om bij een groep geselecteerde jonge mannen te komen. Dit zal zijn redding betekenen. Dez...

• Data Archiving and Networked Services
• urn:nbn:nl:ui:13-4aib-ay
• Dutch
• 2012
• Updated 3 years ago

Jaap Polak is geboren in Amsterdam. Hij heeft liefdevolle herinneringen aan zijn ouders. Zijn vader is zeer betrokken bij de zionistische beweging in Nederland en de kinderen Polak worden met het zionistische gedachtengoed opgevoed. Hoewel Jaap de mogelijkheid heeft om onder te duiken, doet hij dat niet. Hij gaat er vanuit als sterke jongeman de werkkampen wel door te komen. Hij is getrouwd als de oorlog begint, maar ontmoet zijn huidige vrouw in Westerbork. Na de oorlog trouwen ze en verschijnt van hem en zijn vrouw Ina het boek ‘Tussen de barakken’ over hun liefdesbrieven in Westerbork en...

• Data Archiving and Networked Services
• urn:nbn:nl:ui:13-4cr9-n3
• Dutch
• 2000
• Updated 3 years ago

De heer Cornelis Wilhelmus de Jongh vertelt dat hij in Amsterdam onder armoedige omstandigheden is opgegroeid. Hij was fel tegen de bezetting, nam deel aan de Februaristaking en tekende op zijn werk - een abattoir - protest aan tegen de discriminatie van joden aldaar. Zijn directeur ontsloeg hem en meldde hem aan voor de Arbeidsinzet. Hij werd in Berlijn tewerkgesteld. Tijdens een verlof in Nederland wilde hij met zijn oudste broer in Oudenbosch onderduiken. In de trein werd hij ter hoogte van Dordrecht opgepakt en overgebracht naar kamp Amersfoort. Daar werd hij tewerkgesteld in het schild...

• Data Archiving and Networked Services
• urn:nbn:nl:ui:13-4fr-3j8
• Dutch
• 2010
• Updated 10 years ago

Bystander Memories bevat in totaal 59 interviews met Nederlandse niet-joodse ooggetuigen van de jodenvervolging. Deze interviews vormen een onderdeel van een project uitgevoerd door het United States Holocaust Memorial Museum, Oral History Department, waar het valt onder de 'Europe Interview Projects: Interviews with Witnesses, Collaborators, and Perpetrators'. Naast de Nederlandse interviews zijn er ook interviews gemaakt in het (Wit)Russisch, Grieks, Macedonisch, Pools, Oekraiens, Servisch, Ests, Lets, Litouws, Moldavisch, Frans, Duits, Roemeens. De aantallen interviews per land variëren ...

• Data Archiving and Networked Services
• urn:nbn:nl:ui:13-4q-sfw9
• Dutch
• 2018
• Updated 3 years ago

Respondent D2G2 is zoon van respondent D2G1. Hij geeft aan geen invloed en geen last te ondervinden van de Holocaust in zijn leven. Wel heeft hij bijvoorbeeld Auschwitz bezocht.

• Data Archiving and Networked Services
• urn:nbn:nl:ui:13-4s-ivto
• Dutch
• 2016
• Updated 3 years ago

Tijdens het veldonderzoek is gebleken dat er sporen van de fundering van de barak in de ondergrond aanwezig zijn. Ook zijn er enkele ontginningsgreppels waargenomen. Het aangetroffen vondstmateriaal is allen afkomstig uit de vermengde bovengrond en dateert deels mogelijk uit de WO2-periode, deels uit de periode daarna.

• Data Archiving and Networked Services
• urn:nbn:nl:ui:13-4s4o-1u
• Dutch
• 1983-1984
• Updated 3 years ago

Interview with Stephan Stelmaszuk (Nidzia 1928) and Tadeus Syczuk (Dorohucza 1923). Stelmaszuk and his family lived about four kilometres away from Sobibor. Sometimes he could smell the stench of burned bodies. His mother gave food to two survivors of the uprising. He knew little about the camp, because 'all you saw was a fence around it'. Syczuk, a railway employee, witnessed abuse and mass destruction. He heard people crying and screaming, an engine starting: 'It lasted fifteen minutes and that was it.'