Dien-Hendrix, E. van en D. van Dien

Elsa van Dien-Hendrix (1911-1995) was de jongste dochter van Lion Hendrix (1865-1936) en Judith Cohen (1879-1945). Uit dit huwelijk zijn nog twee andere dochters geboren namelijk Ina (1905-1943) en Greta (1908-1985). Ina trouwde op 18 juni 1931 met Nout van Dam (1903-1943) waaruit drie kinderen werden geboren Hans (1933-1944), Eric (1935-1944) en Anneke (1938). Greta trouwde in 1932 met Sacha Horowitz waaruit drie kinderen werden geboren Leo (1937), Maja (1938-2016) en Stella (1940). Els, zoals ze zichzelf noemde, vond in 1935 werk bij de kinderleeszaal van de Maatschappij tot Nut van het Algemeen. Bij de kinderleeszaal werkten ook Annie M.G. Schmidt, Margreet Taselaar en Annie Moerkercken van der Meulen met wie ze bevriend raakte. Els leerde in augustus 1935 Dick van Dien (1913-2001) kennen op een zeiltocht met een gezamenlijke vriend waarna ze op 13 juni 1940 in het huwelijk traden. Dick was de zoon van Gerrit van Dien en Rebecca da Silva. Hij werd geboren in Paramaribo. Vanwege de opleiding van Dick en zijn jongere zusje Elsa (1914-2007) verhuisde het gezin in 1923 naar Amsterdam. Dick volgde na de middelbare school een opleiding accountancy en ging werken op het kantoor van zijn vader Van Dien, Van Uden & Co. Na vijf jaar kreeg hij ontslag vanwege een familiekwestie. Na diverse werkgevers te hebben gehad trad hij in 1939 in dienst bij de overheid. Hij ging werken als assistent-accountant in Veendam en later in Den Haag bij de Nederlandsche Aardappelmeelcentrale, die ressorteerde onder het ministerie van Economische Zaken. In november 1940 werd hij, zoals alle Joden in overheidsdienst, ontslagen. Dick vond een nieuwe baan bij een accountantskantoor in Amsterdam. Eind 1941 werd Els ontslagen bij de leeszaal vanwege haar Joodse afkomst. De directrice vond het niet langer verantwoord Els in dienst te houden.

Els en Dick begonnen te zoeken naar manieren om Nederland te ontvluchten. Dirk ging naar Urk om te kijken of daar mogelijkheden waren. Dit liep helaas op niets uit. Annie Moerkerkchen van der Meulen bracht hen in contact met iemand die een route naar Zwitserland wist. Dit was haar broer Frits wat Els en Dick toen nog niet wisten. Op 15 november 1941 begonnen ze aan hun vlucht. Via België en Frankrijk kwamen ze in Zwitserland. Via Barcelona kwamen ze op 5 juli 1942 aan in Glasgow. Dick ging in militaire dienst en kwam terecht bij de Prinses Irene Brigade in Wolverhampton. Els vond in augustus 1942 werk in Londen bij de Regeringsvoorlichtingsdienst op de afdeling Documentatie en Bibliotheek. Na daar een tijd gewerkt te hebben vond ze een nieuwe baan bij de documentatieafdeling van het ministerie van Handel, Industrie en Landbouw. Hier werkte ze van 1 juni 1943 tot 10 september 1944. Els begon in die tijd ook met een opleiding om hulpverleningswerk te gaan doen in Nederland zodra het kon. Na de vooropleiding volgden er trainingen in Wolverhampton. De vrouwen werden militair geschoold. In juli 1944 mocht het Vrijwillig Vrouwen Hulpkorps zich officieel onderdeel van de Koninklijke Landmacht noemen. Els werd aangesteld als ‘assistente van de Unitcommandante’. Ze kreeg de rang van tweede luitenant en zou in november 1944 het Kanaal oversteken naar de Belgische havenstad Oostende. Dick mocht per ministeriële beschikking toetreden tot de Royal Airforce Volunteer Reserve om daar een opleiding te volgen tot piloot. Hij begon half november 1942 met zijn basisopleiding voor vlieger in Cambridge. Dick haalde zijn vliegbrevet. In de lente van 1944 kwam hij bij de Advanced Flying Unit. Helaas werd hij niet in staat bevonden om zelfstandig een toestel te vliegen met zware bommenwerpers. Hij werd van de RAF overgeplaatst naar de Marine Luchtvaart Dienst.

De ouders van Dick (Gerrit van Dien en Rebecca van Dien-da Silva) waren op diverse plekken ondergedoken en overleefden de oorlog. Ook zijn zusje Elsa overleefde de oorlog. Zus Greta met haar echtgenoot Sacha en hun kinderen overleefden de oorlog eveneens. Judith Hendrix is overleden tijdens haar onderduik in 1945. Zus Ina en haar man Nout zijn verraden en werden vermoord in Sobibor in 1943. Hun zoons Hans en Eric zijn ook tijdens hun onderduik bij Jan en Stine van Veenendaal verraden en werden vermoord in Auschwitz in 1944. Hun dochter Anneke is in onderduik geweest in Slangenburg bij Marinus en Johanna Woolschot en hun drie kinderen Mineke, Herman en Wim. Zij heeft de oorlog overleefd. Els vond haar nichtje Anneke terug in de zomer van 1945. Er barstte een voogdijstrijd los om Anneke. Uiteindelijk besliste de rechter dat de voogdij naar Els en Dick ging. Anneke bleef tot 1951 bij de familie Woolschot wonen en onderhield daarna ook nog een innige band met de familie Woolschot. Op 15 december 1961 trouwde Anneke met Tjeerd van Albada. Dick probeerde rond april 1946 uit militaire dienst te gaan. Uiteindelijk is dit begin 1947 gelukt. Els had een parttimebaan gevonden bij de documentatieafdeling van het dagblad Het Parool. Voor haar werk is Els nog naar Suriname en Curaçao gegaan. Els is in 1995 overleden en Dick in 2001.

Het merendeel van het archief is gevormd van 1936-1950. Als uitvloeisel van persoonsgebonden activiteiten zijn er enige documenten van voor 1936 en na 1950 aanwezig.

Het archief is in 2019 geschonken door de familie aan het NIOD.

Het archief is eigendom van het NIOD.