Gmina Wyznaniowa Żydowska w Warszawie Judenrat

W październiku 1939 r. mieszkało w Warszawie ok. 360 tys. obywateli polskich pochodzenia żydowskiego. Radę Żydowską w Warszawie utworzono na polecenie władz okupacyjnych 4.10. 1939 r. Na jej czele stanął inż.. Adam Czerniaków, który już 23.09.1939 - wobec wyjazdu z miasta przewodnicącego gminy - został przez Stefana Starzyńskiego mianowany prezesem Gminy. 23.07.1942 r., w drugim dniu Wielkiej Akcji Likwidacyjnej, A. Czerniaków popełnił samobójstwo. Jego następcą był Marek Lichtenbaum. Getto zamknięto 16.11.1940 r. Stłoczono tu ok. 450 tys. Żydów z Warszawy oraz przesiedleńców z okolicznych miejscowości oraz z Rzeszy i Protektoratu. W Wielkiej Akcji Likwidacyjnej między 22.07 a 12.09.1942 r. wywieziono do ośrodka zagłady w Treblince ok. 280 tys. mieszkańców getta; w drugiej akcji między 18 a 22.01.1943 - 8000. W chwili rozpoczęcia ostatecznej likwidacji getta, 19.04.1943 r. wybuchło w getcie powstanie. Pozostałych przy życiu (ok. 50 tys. osób) wywieziono do obozów na Lubelszczyźnie. Większość archiwum RŻ uległo zniszczeniu. Większa część uratowanych akt przechowywana jest w Archiwum m. st. Warszawy. Dokumenty znajdujące się w AŻIH zostały przejęte od Centralnej Żydowskiej Komisji Historycznej w 1947 r. Również w Archiwum Ringelbluma znajdują się dokumenty bądź odpisy dokumentów RŻ w Warszawie.