Miasto Wieliczka

W dokumentach z XII w. Wieliczka wymieniana jest jako Magnum Sal, po staropolsku Wielika Sól. W XIII w. miasto lokowane wcześniej na prawie frankońskim uzyskało prawo magdeburskie i stało się jednym z największych miast małopolskich. Od końca XIII w. rozpoczęła się systematyczna eksploatacja soli. Żupami zarządzali mianowani przez króla żupnicy. Ordynacja królewska czyli ?Porządek górniczy? regulowała prawa i obowiązki górników. Początkowo miastem rządzili wójtowie, z czasem nastąpił podział władzy pomiędzy ławę z wójtem na czele, a radę mianowaną przez podkomorzego królewskiego. Od XVII w. urząd radziecki i gmina wybierały wójta, ławników i komisarzy skarbowych. Miasto, początkowo wielu narodowości - w XVI w. starało się ograniczać osiedlanie w Żydów i Niemców. Najazd szwedzki 1655 r., wojny i pożary w XVII-XVIII. zapoczątkowały upadek miasta. W 1772 r. Wieliczka znalazła się pod zaborem austriackim. Od 1867 r., jako miasto powiatowe zaczęła się rozrastać terytorialnie. W 1910 r. liczyła 7100 mieszkańców, w 1939 r. - 11600 mieszkańców.