EHRI - Rząd Generalnego Gubernatorstwa w Krakowie

Extent and Medium

2378 files

Biographical History

Generalne Gubernatorstwo (inaczej Generalna Gubernia, z niemieckiego Generalgouvernement für die besetzten polnischen Gebiete) jako jednostka administracyjno-terytorialna, obejmująca ziemie polskie zajęte przez Niemcy, a nie włączone bezpośrednio do państwa niemieckiego, w wyniku kampanii wrześniowej 1939r., utworzone zostało na mocy dekretu z 12 października 1939r., obowiązującego od 26 października. Władzę naczelną na tym terenie sprawował generalny gubernator (Generalgouverneur) z siedzibą w Krakowie, przy pomocy Urzędu Generalnego Gubernatora (Amt des Generalgouverneurs), przemianowanego 9 grudnia 1940r. na Rząd Generalnego Gubernatorstwa (Regierung des Generalgouvernements). Struktura organizacyjna Urzędu i Rządu Generalnego Gubernatorstwa kilkukrotnie ulegała zmianom. W 1940r. funkcjonowało 6 wydziałów centralnych (Prawny, Administracyjny, Planowania Przestrzennego, Kancelaria Zamku, Urząd Personalny, Urząd Organizacyjny) oraz 16 wydziałów merytorycznych (Spraw Wewnętrznych, Finansów, Gospodarki, Wyżywienia i Rolnictwa, Lasów, Pracy, Dewizowy, Sprawiedliwości, Nauki i Oświaty Ludowej, Informacji i Propagandy, Zdrowia i Opieki Lekarskiej, Budownictwa, Poczty, Kolei, Kształtowania Cen oraz Urząd Powierniczy). Z kolei w 1941r. działały Sekretariat Stanu (w jego ramach Kancelaria Generalnego Gubernatora, Kancelaria Rządu, Urząd Ustawodawczy, Urząd Kształtowania Cen, Urząd Zagospodarowania Przestrzennego, Urząd Personalny, Urząd Administracyjny, Dyrekcja Archiwów) oraz 12 wydziałów głównych (Spraw Wewnętrznych, Finansów, Sprawiedliwości, Gospodarki, Wyżywienia i Rolnictwa, Lasów, Pracy, Propagandy, Wiedzy i Nauczania, Budownictwa, Kolei, Poczty). Od 1943r. Sekretariat Stanu stanowiły Kancelaria Generalnego Gubernatora, Urząd Ustawodawczy, Urząd Kształtowania Cen, Urząd Personalny, Urząd Administracyjny, Urząd Młodzieży. Od połowy 1944r. - w miarę postępów oddziałów Armii Czerwonej - tereny poddane władzy Rządu Generalnego Gubernatorstwa systematycznie kurczyły się, w zasadzie działał on do stycznia 1945r., choć niektóre ewakuowane komórki funkcjonowały nawet do lipca 1945r.

Scope and Content

Staatssekretariat: organizacja rządu, ceny, planowanie, personel, 1939-1945, sygn. 1-410/6 Fernschreibstelle: korespondencja dalekopisowa, 1944, sygn. 411-422 Hauptabteilung Innere Verwaltung: organizacja Sonderdienst i Baudienst, wyznania, mniejszości narodowe, 1939-1944, sygn. 422/1-573 Hauptabteilung Finanzen: budżet, podatki, 1939-1944, sygn. 573/1-1280. Hauptab-teilung Gesundheitswesen: koszta lecznictwa, utrzymanie szpitali 1939-1944, sygn. 1281-1290 Hauptabteilung Wirtschaft: nadzór bankowy, kredyty, finansowanie przemysłu, 1939-1945, sygn. 1290/1-1407/4 Hauptabteilung Ernährung und Landwirtschaft: stan rolnictwa, normy żywnościowe, 1939-1943, sygn.1408-1413/12 Hauptabteilung Forsten: administracja lasów, obsada etatów, 1940-1944, sygn. 1413/13-1413/17 Hauptabteilung Arbeit: organizacja rynku pracy, 1939-1944, sygn. 1414-1414/8 Hauptabteilung Propaganda: wystawy, obchody, kampanie propagandowe 1939-1943, sygn. 1415-1441/1 Hauptabteilung Wissenschaft und Unterricht: szkolnictwo niemieckie i polskie, nauczyciele, programy nauczania, muzea 1939-1944 Hauptabteilung Bauwesen: roboty budowlane i drogowe, uposażenia pracowników, 1940,1941, sygn. 1503-1503/10 Hauptabteilung Eisenbahnen: organizacja kolei,1943-1945, sygn. 1509/13 Hauptabteilung Post: usługi telegraficzne, banki, mapy sieci drogowej 1941-1943, sygn. 1509/14, 1509/15 Technisches Zentralamt: sprawozdanie z działalności, budownictwo wodne, sprawy personalne, 1944, sygn. 1504-1509/12 Hauptabteilung In-nere Verwaltung, Archivamt: organizacja i działalność archiwów państwowych, 1940-1945, sygn. 1510-1534.

Archivist Note

Selected by Krzysztof Tyszka from the database szukajwarchiwach.pl

Rules and Conventions

EHRI Guidelines for Description v.1.0