Sąd Grodzki w Staszowie

W czasie okupacji niemieckiej w Generalnym Gubernatorstwie sądownictwo polskie opierało swoją działalność na Rozporządzeniu Generalnego Gubernatora z 26 października 1939 r. oraz Rozporządzeniu GG z 19 lutego 1940 r. o sądownictwie polskim w Generalnym Gubernatorstwie. Realizowały ją sądy grodzkie, sądy okręgowe oraz sądy apelacyjne. Postępowanie przed sądami polskimi było dwuinstancyjne tzn. wyrok sądu okręgowego, jako sądu II instancji był ostateczny. Sądy polskie były właściwe w tych sprawach, które nie podlegały kompetencji sądów niemieckich. Wyroki sądów polskich podlegały kontroli Wyższego Sądu Niemieckiego. Sądom polskim zabroniono przesłuchiwania w charakterze świadków lub biegłych osób narodowości niemieckiej. Na żądanie sądu polskiego osoby te mogły być przesłuchiwane przez sąd niemiecki. Sądy grodzkie rozpatrywały sprawy cywilne (o zasięgu podobnym do tych z okresu międzywojennego), w mniejszym stopniu sprawy karne. Spory kompetencyjne pomiędzy sądami polskimi i niemieckimi rozstrzygały sądy niemieckie. W sądownictwie polskim pracowali sędziowie polscy, a wyrok zapadał "w imieniu prawa". Sąd Grodzki w Staszowie został ponownie uruchomiony, podobnie jak inne sądy grodzkie z terenu właściwości Sądu Okręgowego w Radomiu, z dniem 17 listopada 1939 r. Natomiast obwieszczenie z dnia 11 lipca 1940 r. Wydziału Sprawiedliwości przy Szefie Dystryktu Radomskiego o utworzeniu Sądu Apelacyjnego w Radomiu potwierdziło przedwojenną właściwość terytorialną Sądów Grodzkich. Sąd Grodzki w Staszowie obejmował swoim terenem: miasto Staszów oraz gminy: Połaniec, Rytwiany, Tursko Wielkie, Wiśniowa i Jurkowice. Jak już wyżej wspomniano, w Generalnej Guberni istniały sądy niemieckie, które nie są tematem niniejszej informacji.Wspomnijmy tylko, że dzieliły się one na powszechne i specjalne, pierwsze dwuinstancyjne. Sądy specjalne, utworzone 15 listopada 1939 r. były właściwe dla spraw szczególnych. Obok tych sądów istniały policyjne sądy doraźne, które sądziły sprawy osób prowadzących działalność przeciw Rzeszy.Tak funkcjonujący, w strukturach sądownictwa Generalnej Guberni, Sąd Grodzki w Staszowie przestał działać z dniem 2 sierpnia 1944, kiedy to wojska sowieckie zdobyły Staszów.