Akta gminy Łagiewniki

  • Files of the commune of Łagiewniki
Identifier
226
Language of Description
Polish
Dates
1818 - 1945
Level of Description
Collection
Languages
  • Polish
  • Russian
Scripts
  • Cyrillic
  • Latin
Source
EHRI

Biographical History

Gmina jako podstawowa jednostka samorządu terytorialnego i administracji ukształtowała się w okresie Księstwa Warszawskiego. Urząd wójta gminy opierał się na dekrecie królewskim z 23.02.1809 r. o tymczasowej organizacji dla gmin, a następnie na postanowieniach namiestnika z 3.02.1816 r. i uzupełniającym z 30.05.1818 r. Władzę wykonawczą sprawował wójt mianowany przez prefekta departamentu. Rada gminna pochodziła również z nominacji. Obszar gminy wiejskiej był najczęściej równoważny obszarowi dworskiemu. Funkcja wójta łączyła się z władzą feudalną dziedzica. Do jego zadań jako przedstawiciela administracji należało: ogłaszanie wszelkich przepisów prawnych i dopilnowanie ich wykonania, pobór podatków, dostarczanie rekrutów, dokonywanie rozkładu ciężarów i powinności publicznych, czuwanie nad bezpieczeństwem im porządkiem w gminie, prowadzenie ewidencji ludności. Ustrój gminy został zmieniony ukazami z 15.03.1859 i 2.03.1864 r. Zgodnie z nimi gmina wiejska stała się najniższą jednostką administracji państwowej, jej obszar uległ rozszerzeniu do przynajmniej 50 dymów. Wójt jako przedstawiciel administracji wykonywał wszelkie czynności zlecone przez naczelnika powiatu, władz wojskowych sądowych i włościańskich. Przy gminie funkcjonował także sąd, którego kompetencje po reformie 1875 r. przejął sąd pokoju. Po I wojnie światowej dekretem z 27.11.1918 r. powołano rady gminne jako organy zarządzające i kontrolujące gospodarkę gmin. Ustawa z 23.03.1933 r. wprowadziła dalsze zmiany - organem zarządzającym i wykonawczym był zarząd gminy na czele z wójtem. Łagiewniki stanowiły od dawna majątek prywatny. W XVIII w. dobra łagiewnickie były własnością rodziny Karnkowskich. Po 1824 r. odziedziczyła je Justyna z Karnkowskich Piwnicka, która oddała swe dobra w dzierżawę. W latach 1885-1900 dobra przeszły stopniowo na własność przemysłowca łódzkiego Juliusza Heinzla. Majątek Łagiewniki przed 1867 r. stanowił osobną gminę. Należały do niej: wieś, folwark i kolonia Łagiewniki, wieś i kolonia Skotniki, wieś Modrzew, wieś folwark i kolonia Bałuty, kolonia Żubardź i doły, wieś Piaskowice. Po 1867 r. gmina została powiększona o wieś i folwark Krzywie, wieś, kolonię i folwark Zegrzanki, folwark i kolonię Rudunki oraz osadę leśną Krogulec. Natomiast wieś, folwark i kolonię Bałuty, osadę Żubardź, wieś Piaskowice i kolonię Żabieniec włączono w 1864 r. do gminy Radogoszcz. W 1940 r. gmina została włączona do Łodzi. W 1945 r. na krótko reaktywowano jej istnienie. Następnie wsie Łagiewniki Małe i Klasztorne, Modrzew oraz cześć Skotnik przyłączono do Łodzi. Pozostałe włączono do gminy Lućmierz.

Scope and Content

Akta Wójta Gminy z lat 1818-1867: kupno i sprzedaż ziemi, powinności i świadczenia pieniężne związane z posiadaniem ziemi, szkoła gminna, emigracja ludności, opłaty za leczenie ponoszone przez gminę, zakres czynności sołtysów, korespondencja dotycząca udziału mieszkańców gminy w powstaniach listopadowym i styczniowym. Akta Zarządu Gminnego lat 1867-1882: ewidencja osób pozostających pod nadzorem policyjnym, spisy osób, które wyprowadziły się z gminy, leczenie chorych na koszt gminy, korespondencja dotycząca kościołów i szkół, spis folwarków, kolonii i zabudowań, spisy bydła, księga obrad gminnych, księgi ludności stałej, dokumenty o ruchu ludności ze wsi wchodzących w skład gminy. Akta Urzędu gminy: budżet na rok 1929/1930. Akta Zarządu gminy Łagiewniki z 1945 r.: księga protokołów, rejestracja szkód wojennych, sprawy organizacyjne, sprawy personalne, zarządzenia polustracyjne, budżet na rok 1945/1946.

Archivist Note

Selected by Krzysztof Tyszka from the database szukajwarchiwach.pl

Rules and Conventions

EHRI Guidelines for Description v.1.0