Archief van het gemeentebestuur van Zwolle, (1844) 1924 - 1988 (1999)

Zonder incidenten is Zwolle op 10 mei 1940 bezet door Duitse stoottroepen. In het algemeen nam de burgerij een passieve houding aan tegenover de politieke gebeurtenissen. In de loop van de oorlogsperiode waren er regelmatig incidenten en onrust. Op 30 april 1943 brak een algemene staking uit in verschillende bedrijven en openbare diensten. Repressaillemaatregelen bleven niet uit: 26 personen werden opgepakt en bovendien werd het politiestandrecht afgekondigd. Op 17 september 1944 ging het hele spoorwegpersoneel in staking, zoals in heel Nederland. Als repressaille werden meubels en stofferingen vernield in enkele woningen van ondergedoken spoorwegpersoneel. Hoewel de bevolking bewogen was met het lot van de Joden, was en bleef het toch een Joodse kwestie. Er zijn geen aanwijzingen dat de houding van het gemeentebestuur anders is geweest dan die in Den Haag werd aangegeven. Joodse vluchtelingen zijn geregistreerd zoals de centrale overheid voorschreef. In de notulen van de Raad en van BenW is niets te vinden dat de vluchtelingen financiëel gesteund zijn. Op 2 oktober 1942 werden 121 Joodse gezinnen opgeroepen voor vertrek naar Westerbork. Na overnachting in het Gymnasium aan de Veerallee vertrokken zij per spoor... Onderwijs in deze jaren was minimaal omdat veel schoolgebouwen in gebruik waren bij de Duitsers. De economische omstandigheden waren tot het einde van 1944 redelijk, er was voldoende aanvoer van levensmiddelen en grondstoffen. Pas in november 1944 was er een brandstoffentekort. Gas en elektra werden beperkt, of helemaal niet, geleverd aan de bevolking. De Centrale Keuken, in 1941 gevestigd in de Eierhal aan de Nieuwe Markt, verstrekte goedkope en voedzame maaltijden. Slechts 5% van de Zwolse bevolking maakte regelmatig gebruik van deze voorziening, pas in maart 1945 steeg dit percentage tot 25%. De bevrijding van Zwolle op 14 april 1945 door Canadese troepen voltrok zich zonder dat in of bij de stad werd gevochten. De wegtrekkende Duitsers stichtten brand in gebouwen die bij hen in gebruik waren en vernielden verschillende strategische objecten. De bevrijding van Zwolle was van incidentele betekenis, maar voor Zwolle een historisch feit! De trieste balans kon worden opgemaakt: 4 militairen zijn gesneuveld in mei 1940, 35 mensen zijn gefusilleerd, 653 inwoners zijn omgekomen in concentratiekampen en 34 mensen zijn bij bombardementen omgekomen. Het archief bevat de neerslag van de taken en activiteiten van de gemeente. Onder inventarisnummers 1-143 zijn de notulen van vergaderingen van de gemeenteraad en het College B&W te vinden. Onder inventarisnummers 1749-1960 vindt u stukken betreffende personeelsaangelegenheden. Onder inventarisnummers 2980-3020 zitten stukken betreffende de bevolkingsregistratie. Hier kunt u in de gedeeltes over de oorlogsjaren mogelijk relevante informatie vinden.