Okręgowy Urząd Likwidacyjny w Lublinie

Okręgowy Urząd Likwidacyjny w Lublinie działał w latach 1945-1951, początkowo jako Wojewódzki Oddział Tymczasowego Zarządu Państwowego w Lublinie. WO TZP w Lublinie został zorganizowany 1 kwietnia 1945 r. na podstawie dekretu z 2 marca 1945 r. o majątkach opuszczonych i porzuconych (Dz. U. Nr 9 poz. 45). Podstawę prawną i organizacyjną stanowiły ponadto ustawy o majątkach opuszczonych i porzuconych z 16 maja (Dz. U. Nr 17 poz. 97) i 23 lipca 1945 r. (Dz. U. Nr 30 poz. 179). Organem nadrzędnym był Główny Urząd Tymczasowego Zarządu Państwowego w Łodzi podległy Ministrowi Skarbu. Do czerwca 1945 r. zorganizowano wydziały: ogólny, finansowy, inspekcji, nieruchomości, ekonomiczny i prawny. W miastach powiatowych utworzono inspektoraty powiatowe TZP. Organy Tymczasowego Zarządu Państwowego przejęły opiekę i nadzór nad majątkami opuszczonymi i porzuconymi w wyniku działań wojennych, będącymi dotychczas pod zarządem różnych instytucji i władz. Na podstawie dekretu z 8 marca 1946 r. o majątkach opuszczonych i poniemieckich (Dz. U. Nr 18 poz. 87) w miejsce TZP powstał Główny Urząd Likwidacyjny, któremu podporządkowano Okręgowe Urzędy Likwidacyjne, odpowiadające zasięgiem poszczególnym województwom, z biurami obwodowymi. Do zakresu działania urzędów likwidacyjnych należało zabezpieczanie majątków opuszczonych i porzuconych, zwanych później poniemieckimi (z wyjątkiem gospodarstw rolnych przejętych na cele reformy rolnej) do czasu objęcia ich w zarząd przez właściwe ze wzglę du na rodzaj majątku władze, kontrola i sporządzanie ich inwentarzy, oddawanie ich w najem i dzierżawę. Organizację, zakres działania, uprawnienia i podział czynności urzędów likwidacyjnych określał statut z 10 maja 1946 r. (M. P. Nr 51 poz. 90). OUL w Lublinie posiadał wydziały: ogólny, finansowy, ewidencyjno-szacunkowy, powierniczy, prawny, egzekucyjny. Wydziały podzielone były na oddziały, te natomiast na referaty. Na obszarze jego działalności powołano jedno biuro obwodowe w każdym z powiatów oraz trzy w Lublinie. Miały one charakter przejściowy i uległy likwidacji na mocy ustawy z 18 listopada 1948 r. o zmianie organizacji i zakresu działania urzędów likwidacyjnych (Dz. U. Nr 57 poz. 454). W ich miejsce utworzono cztery rejonowe urzędy likwidacyjne w Chełmie, Lublinie, Siedlcach i Zamościu jako władze I instancji. W związku z zarządzeniem Ministra Skarbu z 9 grudnia 1949 r. w sprawie zmiany granic okręgów i siedzib urzędów likwidacyjnych (M. P. 1950 Nr A-2 poz. 18) od stycznia 1950 r. OUL w Lublinie zasięgiem swej działalności obejmował województwa lubelskie i kieleckie i podlegały mu urzędy rejonowe w Chełmie, Lublinie, Kielcach i Radomiu. Od 1950 r. następowała stopniowa likwidacja OUL. Na postawie uchwały Rady Ministrów z 17 marca 1951 r. (Instrukcja Nr 14 w sprawie terminu zniesienia okręgowych i rejonowych urzędów likwidacyjnych) z dniem 30 czerwca 1951 r. urzędy likwidacyjne przestały funkcjonować. Zakres działania OUL przejął Wydział Finansowy Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej, zakres działania rejonowych urzędów likwidacyjnych wszedł do kompetencji wydziałów finansowych prezydiów powiatowych rad narodowych